Poeta. Musae. Italides.

POET[A].
Quid gravis hic torpor Musae, quid segne veternum
  vos habet Italides? Quid dolor excruciat?
In cubitum nixae suspensoque ore vacatis?
  Pergitis et madida collacrymare gena?
Vos impexa cohors caput haud redimita corymbis,5
  non suffusa genas ante velut Minio?
Lugubres indutae habit nigrasque lacernas
  abiicitis laurum, myrtea serta procul?
Spargitis et tristes ferali fulcra cupresso?
  Tunditis et scissae pectora moesta, comas.10
Nec iam composito datur ordine, passibus aequis
  incedi, querulo genua dolore labant.

MUS[AE].
Pectoribus tonsis quis non ad sidera tollat
  ingentem gemitum, fletibus ora rigans?
Dura rigent illi duro praecordia ferro,15
  porrigit et tygris pabula cruda ferox.
Qui non Italiae casus miseratur acerbos,
  in moestas qui non vertitur et lacrymas.
Funere nam rapido communia gaudia pressit
  Gallia tot nostris insidiata bonis.20
Quae soror atque comes nobis, quae maxima vatum
  gloria, faeminei splendor honosque chori.
Invidia galli vasto est sublata leone;
  o Lugdunensem vim rabiemque feram.
Heu ISABELLA iacet toto spectabilis orbe25
  ANDREINA; graves ingeminate sonos.
Conspicuum virtute iubar, venerabile motum
  exemplum, patriae luxque diesque suae.
Heu cadit ante diem, viridique flore iuvente
  digna fuit, nullo deperitura die.30
Haec optanda quies fuerat certumque levamen,
  solamen foelix deliciaeque soli.
Quis non suspiret, quis non iam lugeat acri
  fletu iacturam terque quaterque gravem?
Par illi nusquam Italiae, nec solis ab ortu35
  insigni specie; vel Venus ipsa fuit.
Corpore praestanti Venus excultoque Minerva
  pectore, quarta charis moribus, ingenio.
Omnibus et pollens studiis multoque redundans
  eloquio Aoniis quam benenota choris?40
Utque nec ad citharam, nec ad arcum segnis Apollo.
  Sed venit ad sacras nervus uterque manus.
Sic animos ISABELLA potens mulcere canendo
  et tentando levi pollice docta fides.
Multaque perpetuum vates demisit in aevum,45
  quae cupide atque lubens foemina masque legat.
Eloquio iuvit, doctrina, moribus, arte;
  quatuor ingenii quae monimenta boni.
Hinc ISABELLA fuit magnis charissima mundi
  regibus et merito grandia dona tulit.50
Comica quis laetis unquam spectacula ludis
  exhibuit gestu vel graviore modo?
Fas sit vera loqui; non hoc moderamen Achivis
  vatibus aut tragica tantus in arte labor.
ANDREINA piis statio tutissima Musis55
  in versu palmam vult Areoste tuam.
Quae demissa polo, perierunt tot bona mundo,
  ploranda, Ausonii flenda ruina soli.
Cui non tristis hyems nocuit, nec saevior aestas,
  nec terrae aut rapidi vis inimica freti.60
Tabida vis rapuit, vis nescia mollib annis
  parcere et in tumulo condidit atra novo.
Naiades hinc moestae, tristes et Oreades omnes
  velarunt vittis tempora caeruleis;
hinc Dryades sylvas longis ululatibus implent,65
  hinc singultantes iam sine fine gemunt.
Hinc et plorantes fluvii sua flumina fletu
  augent, hinc quaerulo littora rauca sono.
Scilicet hinc nobis liceat ructare dolorem
  insanum et tristes ingeminare sonos.70
Saucia quo excutiant melius praecordia virus
  ora madent lachrymis, nil nisi flere iuvat.

POET[A].
Nil nisi flere iuvat? Muliebrem tollite luctum
  vos, quibus est virtus, tollite et has lachrymas.
Hanc Nymphae cupiere diu, cupiere Camoenae,75
  Pallade cum docta deliciosa Venus.
Insignes Nymphae species gestusque Camoenae
  pergratos repetunt, Pallas et alma decus.
Pulchra Venus poscitque oculos oculisque pudorem,
  a labiis veneres delitiasque genis.80
Quin etiam ANDREINA fuit charissima cunctis
  gentibus, a toto semper amanda solo.
Hinc qui non potuit Gallus laetarier ortu,
  occasu gaudens vel pia busta colit.
Grandiloquens TASSI docto refovere POETAE,85
  grandiloqui mentem pectore visa fuit.
Visa fuit sophia muliere ornatior omni
  inque gravi vates munere visa fuit.
Cum fuerit vates et semper vivere digna,
  non potuit vates mortua morte mori.90
Disperiit corpus, fuerit sed fama superstes
  quod mihi solamen, quod pia turba tibi.
Parcite iam lachrymis igitur, conpescite luctu,
  ad mortem fletus nil lachrymaeque iuvant.
Non obiit, suppas gaudens remeavit ad arces,95
  quas aperit pietas casta fidesque bonis.
Nolite ulterius Manes vexare quietos,
  ANDREINA locis vivit in aetheriis.
Humanos cursus foelix ISABELLA peregit,
  quae nunc celestes pervagat umbra domos.100
Desine docta cohors miseros effundere fletus.
  Hancque puta superis conditione parem.
Si fletu Manes possent revocarier illis
  sedibus, ad nostros et remeare Lares;
iam mea se superas BENEDICTA tulisset ad auras,105
  BENTIVOLA, effudi SPELTA ego tot lacrymas.
Nutrimur morti, morti servamur et omnes,
  est furor insanus, ne moriare, mori.
Alma cohors valeas, foelix ISABELLA quiescat.
  Quae mortem matrem noverit esse boni.110